अपराधी कतै म त होइन ?

हुरी बतास र प्रचण्ड गर्मीको आगमनसंगै चैत महिनाको प्रवेश । रुखहरुमा नयाँ पालुवा पलाउन लागेपनि सुख्खा र उजाड मौसम जस्तै हरेक मानिसहरु शितल छहारीमा नै बसी दिनहरु विताउँदथे । त्यस्तै आज शृजल पनि प्रचण्ड गर्मीको कारण कोठामा बस्न नसकि हातमा किताब लिएर पिपलु चौतारीमा प्रस्थान गर्न पुग्छ । वास्तवमा भन्नुपर्दा ऊ एउटा विकट गाउँको परिवेशमा हुर्किएर पनि उच्च शिक्षा हासिल गर्नको लागि बागलुङको रामरेखा गाउँमा डेरा लिई बसेको छ । सुन्दर शान्त वातावरण, स्वच्छ हावापानी, मुस्कुराई रहेको धवलागिरी, कालिगण्डकीको छङ्गछङ्ग आवाजसँगै अनगिन्ति चराचुरुङ्गीहरुको मिठो आवाज सुनिने, हरियाली डाँडाकाँडाहरुमा रहेका गाउँवेसीहरुको मनोरम दृष्य देखिने अनि सल्यरीको शितलता र पिपलबाट बहने चिसो हावा जसका कारण रामरेखा गाउँ विद्यार्थीहरुको लागि परिचित ठाउँ बनिसकेको छ त्यसैले होला अनेकौं ठाउँबाट विद्यार्थी एवं मानिसहरु रामरेखामा भित्रिरहेका छन् र यो क्रम अझै पनि जारी नै रहेको छ ।

बाह्र बजेको टन्टलापुर गर्मीमा पनि चिसो हावा चल्ने पिपलुको छायाँमा बसी शृजल कितावको पाना पल्टाउँदै जान्छ अनि केहि समय पश्चात आफ्ना नजर यताउती घुमाउने क्रममा अनेकौं घरहरु रहेको ठाउँ मध्ये एउटा घर जहाँ उसको आँखा रोकिन पुग्छ । जुन घर दुई तलाको थियो, टिनले छाएको उक्त घरको आगन अनिगिन्ति पुष्पुच्छाहरुले भरिएको थियो, जहाँ पुतली र भमराहरु नाचिरहेका थिए दोस्रो तलामा रहेको दुईवटा झ्याल मध्ये एउटा झ्याल खुला थियो त्यही झ्यालबाट एक युवती वाहिरको दृष्य चियाइरहेकी थिइन्, ठूलाठूला आँखा, चन्द्ररुपी मुहार र लामो केश लाग्थ्यो रङ्गीविरङ्गी पुतलीहरुसँग फूलमा लुकामारी खेल्दा खेल्दै थाकेर विश्राम लिन पुगेकी छिन् । शृजल एकटकले त्यही झ्यालमा हेरिरहेको थियो । आफ्नो नजर घुमाउने क्रममा उनीले पनि त्यही चौतारितिर आफ्नो नजर पोख्न व्यस्त थिईन् । एक्कासी आएको हुरी बतास सँगसँगै कालो बादलले आकाश ढाकिदिन पुग्यो । गड्याङ्ग गुडुङ्गको आवाजसँगे मुसलधारे पानी वर्षन थाल्यो, शृजल भिज्दै त्यहाँबाट आफ्नो गन्तव्य स्थान तर्फ प्रस्थान गर्न वाध्य हुन्छ ।

यसरी नै दिन, हप्ता र महिना वित्ने क्रमममा तिन महिना वितिसक्यो र पनि त्यो घरमा कुनै परिवर्तन आउन सकेन न उनीमा कुनै परिवर्तनका रेखाहरु कोरिए, घरको आगनमा साना साना केटाकेटीहरु खेलीरहन्थे नभए हिजो जस्तै आज पनि उस्तै थियो त्यो घरको वातावरण त्यही झ्याल उनको लागि प्यारो थियो र सारा संसार त्यही झ्यालबाट हेर्दैमा उनका दिनहरु वितिरहेका थिए । कुनै पनि दिन उनी बाहिर निस्केको नदेख्दा शृजलको मनमा अनेकौं किसिमका तर्क वितर्कहरु खेलिरहन्थ्यो । उनको बारेमा जान्न चाहान्थ्यो, उनीलाई भेट्न चाहान्थ्यो, तर एक अपरिचित भएको कारण त्यहाँ प्रश्न चिन्ह खडा भैदिन पुग्थ्यो । शृजल अब त एउटा पढ्ने वाहाना लिएर मात्रै त्यो चौतारीमा आउने गर्थ्यो र उनकै बारेमा अनेकौं कुराहरु सोचिरहन्थ्यो उनी हेरिरहन्थीन तर कसलाई हेर्थिन त संधै देख्ने डाँडाकाँडालाई या शृजललाई जहाँ मेरै बारेमा सोचिरहेकी छिन भन्ने आभास शृजललाई थियो । हुन पनि सधैं आएर त्यही झ्यालमा आँखा लगाउँदा अवश्य पनि मेरै वारेमा सोंचेको हुनु पर्दछ । “प्रतिक्षा दिदी मेरो खेलौना त्यहीँ छ तल फालिदिनुहोस् न” एक सानी फुच्चिको शुरिलो आवाज थियो अनि त्यही आवाजबाट शृजललाई थाहा हुन्छ कि उनको नाम थाहा पाउने प्रतिक्षामा बसेको शृजलले उनको नाम प्रतिक्षा रहेछ भन्ने र पनि अझै प्रतिक्षा गरी बसिरहेको छ उनीसँग भेटहुने आशा लिई । आज अकस्मात उनी हास्न पुगिन र हाँसिरहिन मलाई नै हेरेर म खुशी सँगै उनको हाँसोमा हाँसो मिलाएर हाँसिदिएँ मलाई थाहा थियो त्यो मुस्कान केवल मेरो लागि थियो भनेर । आजसम्म मौनतामा हराइरहेको मायाका लहरहरु हाँसो संगसंगै एक अर्कामा प्रफुष्टि भइरहेको छ, त्यही हाँसो एक अर्कामा भेट हुने प्रतिक्षामा छटपटाइ रहेको छ त्यो दिन शृजल अवरेसम्म त्यहीं बसी मनभरी खुशीका तरंगीत भावना लिएर उनीसँग हाँसोसँगै विदा लिई आफ्नो कोठामा फर्कन पुग्छ ।

बर्षायाम शुरु भएर होला आज विहानै सुर्यको किरण धर्तिमा पर्न नपाउँदै वादलले सारा आकाश ढाकिदिएको छ । सिमसिमे पानी परिरहेको छ । सधैं कोठाबाट दिउँसो निस्कने शृजलको मन हिँजोको त्यो हंसिलो मुहारले मुटुमा गहिरो छाप परेरै होला निकै खुशीका साथ उनीलाई जसरी भएपनि भेट्ने छु भन्ने आशा लिई त्यही चौतारी तिर प्रस्थान गर्छ । किन हो आज प्रकृति निराश देखिएको छ, वरिपरिका डाँडाकाँडाहरु मौन छन्, मिठो संगित सुनाउने कालिगण्डकी पनि जोडसँग चिच्याउँदै उर्लिरहेको छ शृजल भने निकै खुशीका साथ त्यही चौतारीमा प्रवेश गरि प्रतिक्षाको आगमन हुने आशमा उनीले हेर्न झ्यालमा चियाइरहन्छ त्यो झ्यालपनि आज मौन थियो । त्यो घरको आगन थुप्रै मानिसहरुको भिडले खचाखच भरिएको थियो अवश्य पनि त्यहाँ पुजा चलिरहेको छ भनि सोंच्दै शृजल त्यहीं गएर प्रतिक्षासँग परिचित हुन्छु भनि शृजल पहिलो पटक त्यस घरमा पाइला टेकी त्यहाँको दृष्य हेर्छ एकाएक उ झस्कन पुग्छ । त्यहाँ प्रतिक्षा थिइनन् न त त्यहाँ कुनै पुजा नै थियो भर्खर दुलही बोक्ने डोली सिंगार्न लाए जस्तै थियो त्यहाँ त्यसबेला कसैले “ल यहाँको काम सिद्धियो अब प्रतिक्षालाई लिएर आउनु” भनि आग्रह गरे शृजलको मुटु जोडसँग धडकिन पुग्यो छाति चिरिएर छियाछिया भयो एकैक्षणको त्यो हाँसोले सारा सपना उडाई रोदनमा परिणत भईदिन पुग्यो आँखाबाट असारे झरी सँगसँगै बलिन्द्र आँशुका धाराहरु खस्न पुगे । त्यहाँ आफूले सोँच्दै नसोचेको दृष्य देख्न पुग्दा शृजल पागल जस्तै भएको थियो । उता प्रतिक्षालाई पनि सिंगार्न व्यस्त छन् । फूलमाला र नयाँ कपडामा सजिएकी प्रतिक्षा साँच्चै आकाशबाट झरेकी परी परी जस्तै थिइन् तर विडम्बन डोली चढ्ने उमेरमा आज उनी हरियो बाँसमाथि चढ्न पुगेकी छिन्, रातो सारी र चुरापोतेमा सजिने प्रतिक्षा आज पहेंलो कात्रोमा सजिन पुगेकि छिन् आज विचरा शृजललाई प्रतिक्षा गर्न लगाई आफै नै प्रतिक्षालय बन्न पुगिन । शृजल भने एकोहोरो रुपमा प्रतिक्षालाई हेरिरहेको छ । त्यसैबखत कसैले त्यहाँ प्रतिक्षाले लेखेको चिठी भेटाउँछन् र सबैको आग्रहमा पढ्न भन्छन् जसमा लेखिएको थियो ।

“सर्वप्रथम यस गाउँका सम्पूर्ण मान्यजनहरुमा मेरो अन्तिम जीवनको अन्तिम नमस्कार !
जीन्दगीका अधिवेश पलहरुसँग सामना गर्दागर्दै दुःख, पीडा र व्यथाहरु मनमा बोकी अहिलेसम्म बाँचेकी यो अभागी प्रतिक्षा जुन आजसम्म ज्यूँदोलास सरी जीवन यापन गर्नमा बाध्य थिई । अरुको जस्तो जीवन विताउने सपना आखिर सपना मात्रै रह्यो । भगवानले हिंड्नको लागि खुट्टा त दिए तर खुट्टा भएर पनि म हिंड्न सकिन । अरु जस्तै बैशाखीको भरमा हिंड्न सक्ने भैदिएको भए पनि सारा संसार घुमिदिन्थे होला तर बैशाखी पनि मेरो लागि वाधक भईदियो । खुशी थिएँ अपाङ्ग भएकोमा तर कुन जन्ममा पाप गरेछु जसको बदला मलाई यो जन्ममा मिल्न पुग्यो । मुख भएर पनि र जिव्रो हुँदा हुँदै पनि म बोल्न सकिन । हातको इशारारले सारा कुरा बुझाउन चाहान्थे तर कसैले नबुझिदिंदा कति पिडा हुन्थ्यो होला मलाई लाग्थ्यो सबैलाई दुःख दिन यस धर्तिमा जन्मिएकी एक अभागि भनि । मेरा पनि रहर इच्छाहरु धेरै थिए । म पनि अरुले जस्तै कसैलाई माया गर्न चाहान्थे, मन पराउँथे मेरो पनि सिन्दुर पोतेमा सजिइ डोली चढ्ने रहर थियो तर यो अभागीको रहर कहिल्यै पनि पुरा हुने थिएन । मलाई पनि कसैले चाहान्थ्यो होला, मन पराउँथ्यो होला, मेरो वास्तविकता थाहा हुँदा उ पनि मलाई घृणात्मक दृष्टिकोणले हेर्ने थियो किनकि यो पनि उसको वाध्यता नै हुने थियो । त्यसैले आज यही बाटो रोज्न पुगें जुन थियो ‘आत्महत्या’ जसमा म कसैलाई दोष दिन चाहन्न यस धर्तिमा जन्म लिनु मेरो भूल थियो, आत्महत्या गर्नु मरो कर्तव्य भयो, त्यसैले आज म संसारदेखि सधैंका लागि विदा हुँदैछु सधैंका लागि ............।”

मान्छे मरेपछि रुनु त स्वभाविक नै थियो, त्यहाँपनि रुनु चिच्याउनु भैरहेको थियो । केही समयपछि प्रतिक्षाको लाश बोकी मानिसहरु घाटतर्फ लाग्छन् । शृजल एकान्तमा बसी छट्पटाइरहेको छ रोइरहेकोछ प्रतिक्षा आखिर यो सब मेरै कारणले भयो हैन मलाई माफ गर हुन त म तिम्रो अगाडी माफ माग्ने लायकको पनि छैन मलाई थाहा छ दोषी म हुँ, आत्महत्या गर्न वाध्य तुल्याउने आखिर म नै हुँ यदी बारम्बार तिम्रो सामु उपस्थित नभएको भए आज यो घटना घट्ने थिएन, अकालमा तिमीले ज्यान गुमाउनु पर्ने थिएन । प्रतिक्षाको सुन्दर शरिर खरानीमा परिणत हुँदैछ । शृजलको मन जलिरहेको छ । आँखाभरी आँशु लिंदै प्रतिक्षा मैले अपराध गरेको छु तिमीलाई यो स्थितिमा पुर्याउने अपराधी कतै म त होइन ?

बाट :


संजिव वोहरा “आभास”